ثروتمند ترین مردم شهر یزد ، به ویژه بازرگانان بزرگ این شهر ، که در دوران حکومت قاجاریان بیشتر در ناحیه ای جدید ، در جنوب حصار قدیمی شهر ، یعنی در محدوده ی لب خندق در شمال - سهل ابن علی در شرق - گودال عبٌاس در جنوب و گودال مصلٌی در غرب ، زندگی می کرده اند ، به خصوص با توجٌه بی بیرون بودن از حصار ، در استحکام دفاعی خانه هایشان می کوشیده اند که نتیجه ی آن از جمله وجود هفت در و هفت پیکر ( کنایه از دیوار قطور ) مستحکم در برابر سارقان و مهاجمان احتمالی بوده است :
در اوٌل ( درِ دربند )
دری بوده است که بخشی از خانه های یک محلٌه را در یک یا به ندرت چند بن بست (1) مسقٌف که به این معابر مسقٌف گاه ساباط هم می گفته اند ، قرار می داده است که هرشب ، و در روزهای پرمخاطره به روی غیر از اهالی دربند بسته می شده است .
نقل کرده اند که این درها در حدور بیست - سی سانتیمتری ( یک وجبی ) سطح زمین مستقر می شده به منظور جلوگیری از ورود سواران دشمن ارتفاعی بیش از مثلا" یک متر و نیم نداشته اند
در دوٌم ( درِ خانه ، درِ مدخل )
در ورودی خانه درِ مدخل بوده است که همچنان نمونه هائی از آن در شهر یزد باقی است . منتهی باید توجٌه داشت که به منظور استحکام ، اکثرا" اطراف ( درگاه ) آن را با آجر و گچ می ساخته اند . پاشنه ها و محل چرخش پاشنه ها را آهن می گرفته اند .
قطر در ، گاه تا هفت سانتیمتر می رسیده است که از چوب توت ، ترجیحا" از چوب چنار ، و ثروتمندان بزرگ از چوب گردو ، در دولنگه می ساخته اند . در حدود یک چهارم بالای پشت در چوبی نسبتا" قطور به نام بائو و برای استحکام هرچه بیشتر در ، ترجیحا" با گل میخ نصب می کرده اند و معادل آن نیز در حوالی یک چهارم مانده به لبه ی پائینی . کلون که قطور و از چوب بوده است گاه به قفلی آهنی نیز مجهز بوده است .
یک پشت بند ( چفت ) آهنی در بالای کلون ( تجه ) و دیگری که غالبا" به صورت زنجیره بوده است در پائین کلون ، روی بائوی پائینی ، نصب می کرده اند .
در بخش بالای در در داخل خانه تخته ای به عنوان « سردر » مینهاده اند تا بالای آن یک جلد کلام الله مجید قرار دهند . گاهی در آن حوالی یک اسفندی نیز آویزان می کرده اند .
درسوٌم (درِ کریاس )
در بین هشتی ، کریاس یا دالان به سوی بیرونی بوده است که باز دری محکم بوده است تا اینکه از حدود هشتاد سال قبل با توجٌه به ایجاد امنیٌت بیشتر ، اوٌلا" نسبت خانه هائی که درِ بیرونی شان مستقیما" به هشتی ، کریاس یا دالان باز می شده است بیشتر شده است ؛ ثانیا" در بیرونی و در اندرونی صورت ظریف تر ، تخته قاب و... پیدا کرده است
انواع در ، در دربند ، در ورودی خانه ، در کریاس ، خانه های هفت در و پیکر ، علیرضا آیت اللهی .
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
